حکمت پنجم نهج‌البلاغه از امیرالمؤمنین علی (ع) چنین است:

قالَ عليه‌السلام:
الغِنَى فِي الغُرْبَةِ وَطَنٌ، وَالفَقْرُ فِي الوَطَنِ غُرْبَةٌ.

🔹 ترجمه:
توانگری در غربت، همانند وطن است، و فقر در وطن، همانند غربت.

🔹 توضیح و پیام اخلاقی:
امام علی(ع) در این سخن کوتاه و پرمعنا، به ارزش بی‌نیازی و قناعت اشاره دارند.

انسانی که در غربت است ولی نیاز مالی ندارد، احساس آرامش و عزت می‌کند، گویی در وطن خویش است.

اما کسی که در وطن خود فقیر است، احساس بی‌جایی و غربت دارد، چون نیاز و تنگدستی عزتش را می‌کاهد.

📘 پیام امروزی:

عزت و آرامش در دارایی نیست، بلکه در احساس بی‌نیازی و استقلال است.

حتی در سرزمین بیگانه، اگر انسان دستش باز باشد و نیازمند نباشد، سربلند است.

اما در میان خویشان و آشنایان، اگر نیازمند و فقیر باشد، احساس غربت و بی‌پناهی می‌کند.

🌸

حضرت فاطمه (س) فرمودند:

«خَیْرٌ لِلنِّسَاءِ أَنْ لَا یَرَیْنَ الرِّجَالَ وَ لَا یَرَاهُنَّ الرِّجَالُ.»
«بهترین حالت برای زن آن است که نه مردی او را ببیند و نه او مردی را ببیند.»
(بحارالأنوار، ج۴۳، ص۵۴)

🔹 نکته اخلاقی:
این سخن نشان می‌دهد که حیاء و پاک‌دامنی از بزرگ‌ترین ارزش‌های اخلاقی برای زن و مرد است. حضرت فاطمه (س) با این جمله بر حفظ نگاه، وقار، و شخصیت زن در جامعه تأکید کردند؛ نه به معنای کناره‌گیری از اجتماع، بلکه برای پاسداشت حرمت و جایگاه واقعی انسان.
꧁___________________꧂
شهادت حضرت فاطمه سلام الله علیه تسلیت باد
꧁___________________꧂

🕊️ حکمت ۴ نهج‌البلاغه

«اَلعَجَبُ لِمَن یَشكُّ فِی اللّهِ وَ هُوَ یَرى خَلقَ اللّهِ»

📜 ترجمه:
شگفتا از کسی که در وجود خداوند شک می‌کند، در حالی‌که آفرینش خدا را می‌بیند!

💫 شرح کوتاه:

حضرت علی(ع) در این سخن کوتاه، به نشانه‌های روشن خداوند در آفرینش اشاره می‌کنند.
هر برگ درخت، هر ستاره در آسمان، و حتی وجود خود انسان، نشانه‌ای از قدرت و نظم خالق است.
پس شک کردن در وجود خدا در برابر این همه نظم و زیبایی، شگفت‌انگیز است.
🌿 توضیح تفسیری

امیرالمؤمنین(ع) در این جمله کوتاه، انسان را به اندیشیدن در آفرینش دعوت می‌کند.
حضرت می‌فرمایند نشانه‌های وجود خداوند در جای‌جای عالم آشکار است؛ از نظم شگفت‌انگیز آسمان‌ها و زمین گرفته تا آفرینش پیچیده و دقیق بدن انسان.

هر پدیده‌ای، از کوچک‌ترین سلول تا کهکشان‌های عظیم، با نظم و هدف آفریده شده است. این نظم نمی‌تواند تصادفی باشد؛ بلکه دلیلی روشن بر وجود خالقی دانا و تواناست.

💖 نکته اخلاقی و کاربردی

🔹 امام(ع) ما را به تفکر در نشانه‌های خدا دعوت می‌کند، نه تقلید کورکورانه. ایمان واقعی از تفکر و مشاهده‌ی آگاهانه می‌جوشد.
🔹 این سخن یادمان می‌دهد در زندگی، اگر دچار تردید یا بی‌حوصلگی معنوی شدیم، کافی است به اطرافمان با نگاه دقیق‌تری بنگریم؛ به طبیعت، به نظم بدن خود، یا حتی به محبت و احساس درون قلبمان — همه از آثار خدا هستند.

🕊️ حکمت ۳

«مَنْ أَصْلَحَ بَاطِنَهُ أَصْلَحَ اللّٰهُ ظَاهِرَهُ»
🔹 هر کس درون خود را اصلاح کند، خدا ظاهر او را زیبا می‌گرداند.

✨ توضیح عمیق:

این سخن امام علی(ع) درباره‌ی رابطه‌ی درون و بیرون انسان است.
یعنی اگر دل، نیت و افکار انسان پاک و درست باشند،
خودبه‌خود در رفتار، چهره، گفتار و حتی زندگی‌اش جلوه پیدا می‌کند.

گاهی ما خیلی دنبال زیبایی ظاهری یا ظاهر زندگی هستیم،
اما درون‌مان پر از نگرانی، خشم، حسادت یا ناراحتی است.
امام می‌فرماید: اگر باطن را درست کنی، ظاهر خودبه‌خود نورانی و زیبا می‌شود.

🌷 منظور از اصلاح باطن چیست؟

اصلاح باطن یعنی:

نیت‌های درست داشتن،

دل پاک و مهربان،

دوری از دروغ، حسادت، بددلی و کینه،

و تلاش برای رضایت خدا، نه مردم.

🌼 اثر درونی بر بیرونی:

وقتی انسان درونش آرام و پاک باشد،
نگاه و رفتار او آرامش می‌دهد.
حتی چهره‌اش دوست‌داشتنی‌تر می‌شود، چون بازتاب روحش است.
به همین دلیل می‌گویند بعضی آدم‌ها «نورانیت» دارند — نه از آرایش، بلکه از دل پاک.

💫 در زندگی امروز:

به‌جای تظاهر، صداقت را تمرین کنیم.
ظاهر زیبا بدون دل آرام، مثل گلدانی است بدون گل.

باور و نیت مثبت داشته باشیم.
اگر نیت ما خیر باشد، خدا هم ظاهر زندگی‌مان را خیر و زیبا می‌کند.

به خودمان و دیگران مهربان‌تر باشیم.
پاکی درون، آرامش بیرون می‌آورد.

حکمت ۲

«لَا تَكُنْ عَبْدَ غَيْرِكَ وَ قَدْ جَعَلَكَ اللّٰهُ حُرّاً»
🔹 برده‌ی دیگری نباش، در حالی که خدا تو را آزاد آفریده است.

💫 توضیح عمیق:

این جمله از زیباترین سخنان امام علی(ع) درباره «آزادی و عزت انسان» است.
امام می‌فرماید: خداوند انسان را آزاد، باکرامت و بااراده آفریده؛ پس نباید اجازه دهی کسی شخصیت و آزادی فکری‌ات را از تو بگیرد.

بردگی فقط به زنجیر و زندان نیست.
گاهی انسان برده‌ی نگاه مردم می‌شود،
برده‌ی تأیید و تشویق دیگران، پول، مقام یا ترس از قضاوت‌ها.
وقتی تصمیم‌هایمان را فقط برای راضی کردن دیگران می‌گیریم،
در واقع خود را از آزادی درونی محروم کرده‌ایم.

🌷 پیام اخلاقی:

امام علی(ع) می‌خواهد بگوید:
اگر خدا تو را آزاد آفریده، خودت را کوچک نکن و زیر بار سلطه‌ی هیچ‌کس نرو.
نه با چاپلوسی، نه با ترس، نه با وابستگی.